18) atha kho te licchavī yāvatikā yānassa bhūmi yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikā va yena bhagavā ten' upasaṃkamiṃsu upasaṃkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu| ekamantaṃ nisinne kho te licchavī bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi| atha kho te licchavī bhagavatā dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā bhagavantaṃ etad avocuṃ: 'adhivasetu no bhante bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhu-saṃghenāti|' 'adhivutthaṃ kho me licchavī svātanāya ambapāli-gaṇikāya bhattan' ti| atha kho te licchavī aṅgulī poṭhesuṃ: 'jit' amhā vata bho ambakāya vañcit' amhā vata bho ambakāyāti|' atha kho te licchavī bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāy' āsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhinaṃ katvā pakkamiṃsu|
19) atha kho ambapāli-gaṇikā tassā rattiyā accayena sake ārāme paṇītaṃ khādaniyaṃ bhojaniyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi: 'kālo bhante niṭṭhitaṃ bhattan' ti| atha kho bhagavā pubbaṇha-samayaṃ nivāsetvā patta-cīvaraṃ ādāya saddhiṃ bhikkhu-saṃghena yena ambapāli-gaṇikāya parivesanā ten' upasaṃkami upasaṃkamitvā paññatte āsane nisīdi| atha kho ambapāli-gaṇikā buddha-pamukhaṃ bhikkhu-saṃghaṃ paṇītena khādaniyena bhojaniyena sahatthā santappesi sampavāresi| atha kho ambapāli-gaṇikā bhagavantaṃ bhuttāviṃ oṇīta-patta-pāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi| ekamantaṃ nisinnā kho ambapāli-gaṇikā bhagavantaṃ etad avoca: 'imāhaṃ bhante ārāmaṃ buddha-pamukhassa bhikkhu-saṃghassa dammīti|' paṭiggahesi bhagavā ārāmaṃ| atha kho bhagavā ambapāli-gaṇikaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāy' āsanā pakkāmi|
20) tatra pi sudaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharanto ambapāli-vane etad eva bahulaṃ bhikhūnaṃ dhammiṃ kathaṃ karoti: iti sīlaṃ iti samādhi iti paññā sīla-paribhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso samādhi-paribhāvitā paññā mahapphalā hoti mahānisaṃsā paññā-paribhāvitaṃ cittaṃ sammad eva āsavehi vimuccati seyyathīdaṃ kāmāsavā bhavāsavā diṭṭhāsavā avijjāsavā ti|
21) atha kho bhagavā ambapāli-vane yathābhirantaṃ viharitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi: 'āyām' ānanda yena beluva-gāmako ten' upasaṃkamissāmāti|' 'evaṃ bhante' ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi| atha kho bhagavā mahatā bhikkhu-saṃghena saddhiṃ yena beluva-gāmako tad avasari| tatra sudaṃ bhagavā beluva-gāmake viharati|
22) tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi: 'etha tumhe bhikkhave samantā vesāliṃ yathā-mittaṃ yathā-sandiṭṭhaṃ yathā-sambhattaṃ vassaṃ upetha ahaṃ pana idh' eva beluva-gāmake vassaṃ upagacchāmīti|' 'evaṃ bhante' ti kho te bhikkhū bhagavato paṭisutvā samantā vesāliṃ yathā-mittaṃ yathā-sandiṭṭhaṃ yathā-sambhattaṃ vassaṃ upagañchuṃ bhagavā pana tatth' eva beluva-gāmake vassaṃ upagañchi|
23) atha kho bhagavato vassūpagatassa kharo ābādho uppajji bāḷhā vedanā vattanti māraṇantikā| tā sudaṃ bhagavā sato sampajāno adhivāseti avihaññamāno| atha kho bhagavato etad ahosi: 'na kho me taṃ patirūpaṃ yo' haṃ anāmantetvā upaṭṭhāke anapaloketvā bhikkhu-saṃghaṃ parinibbāyeyyaṃ| yan nunāhaṃ imaṃ ābādhaṃ viriyena paṭippaṇāmetvā jīvita-saṃkhāraṃ adhiṭṭhāya vihareyyan' ti| atha kho bhagavā taṃ ābādhaṃ viriyena paṭippaṇāmetvā jīvita-saṃkhāraṃ adhiṭṭhāya vihāsi| atha kho bhagavato so ābādho paṭippassambhi|
24) atha kho bhagavā gilānā vuṭṭhito acira-vuṭṭhito gelaññā vihārā nikkhamma vihāra-pacchāyāyaṃ paññatte āsane nisīdi| atha kho āyasmā ānando yena bhagavā ten' upasaṃkami upasaṃkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi| ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etad avoca: 'diṭṭhā me bhante bhagavato phāsu diṭṭhaṃ me bhante bhagavato khamanīyaṃ| api hi me bhante madhuraka-jāto viya kāyo disā pi me na pakkhāyanti dhammā pi maṃ na paṭibhanti bhagavato gelaññena api ca me bhante ahosi kācid eva assāsamattā "na tāva bhagavā parinibbāyissati na yāva bhagavā bhikkhu-saṃghaṃ ārabbha kiñcid eva udāharatīti|" '
25) 'kim pan' ānanda bhikkhu-saṃgho mayi paccāsiṃsati? desito ānanda mayā dhammo anantaraṃ abāhiraṃ karitvā na tatth' ānanda tathāgatassa dhammesu ācariya-muṭṭhi| yassa nūna ānanda evam assa "ahaṃ bhikkhu-saṃghaṃ pariharissāmīti" vā "mam' uddesiko bhikkhu-saṃgho" ti vā so nūna ānanda bhikkhu-saṃghaṃ ārabbha kiñcid eva udāhareyya| tathāgatassa kho ānanda na evaṃ hoti "ahaṃ bhikkhu-saṃghaṃ pariharissāmīti" vā "mam' uddesiko bhikkhu-saṃgho" ti vā| kiṃ ānanda tathāgato bhikkhu-saṃghaṃ ārabbha kiñcid eva udāharissati? ahaṃ kho pan' ānanda etarahi jiṇṇo vuddho mahallako addha-gato vayo anuppatto asītiko me vayo vattati| seyyathā pi ānanda jara-sakaṭaṃ vegha-missakena yāpeti evam eva kho ānanda vegha-missakena maññe tathāgatassa kāyo yāpeti| yasmiṃ ānanda samaye tathāgato sabba-nimittānaṃ amanasi-kārā ekaccānaṃ vedanānaṃ nirodhā animittaṃ ceto-samādhiṃ upasampajja viharati phāsu-kato ānanda tasmiṃ samaye tathāgatassa kāyo hoti|
26) tasmāt ih' ānanda atta-dīpā viharatha atta-saraṇā anañña-saraṇā dhamma-dīpā dhamma-saraṇā anañña-saraṇā| kathañ c' ānanda bhikkhu atta-dīpo viharati atta-saraṇo anañña-saraṇo dhamma-dīpo dhamma-saraṇo anañña-saraṇo? idh' ānanda bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ vedanāsu vedanānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ citte cittānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ evaṃ kho ānanda bhikkhu atta-dīpo viharati atta-saraṇo anañña-saraṇo dhamma-dīpo dhamma-saraṇo anañña-saraṇo| ye hi keci ānanda etarahi vā mamaṃ vā accayena atta-dīpā viharissanti atta-saraṇā anañña-saraṇā dhamma-dīpā dhamma-saraṇā anañña-saraṇā tamatagge me te ānanda bhikkhū bhavissanti ye keci sikkhā-kāmā' ti|
dutiyaka-bhāṇavāraṃ niṭṭhitaṃ|
Previous |